Natuur en milieu
Groen promoot de natuur en beschermt het milieu.
Natuur houdt mensen gezonder en maakt ze creatiever, zorgt voor een omgeving waar het goed wonen is. Ze zwengelt ook de economie en de tewerkstelling aan en vormt de beste en goedkoopste bescherming tegen hittegolven en wateroverlast.
Bescherming van de natuur is dus een noodzaak. Steeds meer mensen en organisaties beseffen dit.
Natuur verbindt mensen met elkaar: samenwerking is de succesfactor.
In onze gemeente zijn heel wat organisaties begaan met de natuur. Zij zijn de partners om iedereen te overtuigen mee te werken aan een sterk en ambitieus milieu- en natuurbeleid. Het bestuur ondersteunt en zoekt een actieve samenwerking met deze natuur- en milieuorganisaties. Een paar voorbeelden:
- Via VELT kan de moestuinier aan zaden komen
- We geven de scholen een kans om hun speelplaats om te vormen met speelgroen
- In de Reukens en het Sportruimte is er ruimte voor avontuurlijk speelgroen.
- De gemeente werkt graag samen met Natuurpunt… voor de aanleg en onderhoud van groen rond RVT Zonnewende
- Samentuinen is een ideale manier om tuinieren te koppelen aan sociaal contact. We blijven op zoek gaan naar ruimte voor de aanleg van volkstuintjes.
- Straattuintjes, gevelbegroeiing, of groene slingers, er is ontzettend veel mogelijk. Deze initiatieven kunnen best van onderuit door de wijkbewoners en de wijkraad georganiseerd worden.
Waar weinig bos is, betekent elke bijkomende hectare winst voor de natuur. Geïsoleerde resten versterken en verbinden we, zodat grotere gehelen ontstaan.
- Een m² bijkomende natuur en bos per inwoner per jaar blijft onze ambitie. Met de verdere uitbreiding van natuurgebied De Reukens raken we al een eind in die richting. Maar we gaan voor meer.
- Nieuw bos krijgt een functie als speelbos, geboortebos of begraafbos. Een begraafbos, naast het kerkhof is een mogelijkheid die we onderzoeken.
- Natuurgebieden worden oordeelkundig opengesteld voor iedereen die er respectvol van wil genieten. Bepaalde delen kunnen tijdelijk afgesloten worden zodat dieren zich kunnen voortplanten.
- Niet gebruikte gemeentegrond geven we in beheer van natuurverenigingen. Ze ontvangen ondersteuning om er beheerwerk uit te voeren.
Natuurontwikkeling in woon- en bedrijvenzones.
Natuur hoort ook thuis dichtbij de mensen. Straatgroen, gevelgroen en groendaken zijn goede voorbeelden van plantengroei in woonkernen. Ze leveren schaduw als het zonnig is, bufferen water als het nat is en koelen door verdamping als het heet is.
De omgevingsvergunning, die bouw- en milieuvergunning samenvat, biedt de gelegenheid om de natuurwaarde binnen het perceel dat bebouwd of verbouwd wordt na te gaan. Zo kan de gemeente bepalingen rond de natuurbijdrage opleggen. 10% groenblauwe infrastructuur is hierbij een minimum richtlijn.
Bij grotere woonprojecten kan het groene gedeelte ervan semipubliek ingericht worden, zodat omwonenden er ook van kunnen genieten. Voorbeelden zijn de nieuwe verkaveling en de uitbreiding van de kleuterschool in de Buerstede.
Groen vindt dat elke inwoner natuur moet vinden op wandelafstand.
- Woongroen moet altijd aanwezig zijn. Het heeft een esthetische functie en bepaalt mee het karakter en de kwaliteit van de woonomgeving. Het bestaat in verschillende vormen: van gemeenschappelijke voortuinstroken tot een beeldbepalende solitaire boom in een klein plantsoen. Daarom gaat de gemeente verder met de aanleg van perkjes bij de heraanleg van voetpaden.
- Binnen de 400 meter vindt iedereen buurtgroen. Op deze plaatsen kan je terecht voor een kort, rustgevend verblijf in het groen. Het zijn ook de ruimten waar je mekaar ontmoet, de hond uitlaat; waar ouders komen met kinderen om er te spelen. De klemtoon ligt op rustige recreatie. Hierbij denken we aan de wijkspeelpleinen, maar ook aan grotere groene zones en landbouwgebieden aan de rand van woonkernen.
Groen wil ruimte voor natuur terugwinnen op asfalt. We denken aan onnodige stukken en veel te brede verkavelingwegen. Voetpaden in doodlopende straten kunnen opgebroken worden. Hier ligt ruimte beschikbaar voor speelgroen, waterbuffering of een robuust plantsoen.
Vaak staan bloemplantbakken als verkeersremmers de straat te verrommelen. We halen ze zoveel mogelijk weg en vervangen ze door mooie, duurzame, onderhoudsarme plantvakken.
Verstandig openbaar groenbeheer zorgt voor meer biodiversiteit
Groen wil het Harmonisch Park- en Groenbeheer van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) toepassen en zo het beheer van parken en openbaar groen verduurzamen. De juiste combinatie van bomen, heesters en kruidachtigen stimuleert de biodiversiteit en zorgt voor afwisseling en kleur in het openbaar groen. In de Reukens, het Kleidaalbos en het Solhof zetten we het beheer, in overleg met ANB, verder.
Ruimte voor water, zowel binnen als buiten de woonkernen.
Waterellende bij hevige stortbuien kunnen we vermijden als we voldoende ruimte geven aan waterbuffering. Bouwen in bekende overstroombare beekvalleien of bufferingsgebieden is niet aangewezen. Op die plaatsen kan waterbuffering samengaan met natuurontwikkeling. We kunnen er van de nood een deugd maken. Zo stelt de gemeente voor om een stuk oever van de Struisbeek af te graven. Op die manier krijgt het water meer ruimte en vermindert de kans op overstroming.
In de woonkernen springen we inventief om met hemelwater. We hergebruiken het en bufferen ook in open grachten of in een wadi, zoals we dat gedaan hebben in de wijk Lindenbos. Zelfs pleinen kunnen zo ontworpen worden dat ze in hoogste nood water opvangen. Hierbij denkt Groen aan het plein voor de turnzaal van CADE.
Onze gemeente is intussen goed gevorderd met riolering en waterzuivering. De ontdubbeling van de waterafvoer –hemelwater en afvalwater- is echter pas effectief als de ingreep volledig is gerealiseerd. Dit vergt van de gemeente extra aandacht, voldoende middelen en een goede planning.
Daarom vernieuwen we pas als we de heraanleg van een straat en de riolering tegelijk kunnen aanpakken. Waar mogelijk verkiezen we een open afvoersysteem voor hemelwater. We ondersteunen ook de inwoners die hun afvoer moeten ontdubbelen. Controle hierop, bij nieuwbouw en renovatie, gebeurt systematisch,
Een waterneutrale wijk is mogelijk. Alle hemelwater wordt er ofwel gebruikt, ofwel geïnfiltreerd in de bodem. Er hoeft dan geen hemelwater afgevoerd te worden. Regenwater is een gratis grondstof. Slechts voor de helft van ons waterverbruik is drinkwaterkwaliteit nodig. Voor de was, het toilet of het begieten van de tuin kan overgeschakeld worden op andere waterbronnen als bv. een waterput.
Gezond, dus zonder gif
Onze gemeente gebruikt geen herbiciden meer en geeft op dus het goede voorbeeld. Aartselaar is een van de 87 gemeenten die een nulgebruik rapporteerden op 304 gemeenten.
Groen wil een volgende stap zetten naar een volledige afbouw van particulier pesticidengebruik. We promoten ook de agro-ecologische landbouw.
Dit willen we bereiken door:
- de zelfkweek van groenten door de ontwikkeling van volkstuintjes
- de burger een kans te geven om pesticidenvrij te handelen, door via de MINA-raad gesubsidieerde gasbranders en borstels aan te bieden
- aanmoediging van de korte keten, via hoevewinkels, bio-landbouw…
Zuivere lucht is een kostbaar goed.
De luchtkwaliteit in Vlaanderen scoort niet goed. Concrete lokale ingrepen kunnen daar ook iets aan doen. Zo willen we op korte termijn de snelheid op de zijbanen van de A12 terug brengen tot 50 km/u. Deze maatregel vergroot ook de veiligheid.
Op langere termijn wenst Groen een overkapping van de A12, tussen Kontichsesteenweg en Guido Gezellestraat. Zo raakt de Buerstede uit haar isolatie en kunnen de inwoners zich makkelijker verplaatsen. Op de overkapping zorgen bomen en struiken voor luchtverbetering en meer leefbaarheid.
Groen blijft zich verzetten tegen een uitbreiding van ISVAG. In september verklaarde de minister de aanvraag onontvankelijk. ISVAG moet nieuwe, duidelijke informatie verstrekken en daarna wordt het dossier weer onderzocht. We verzetten ons niet enkel, maar beschikken ook over heel wat goede argumenten:
Zo is de verbrandingsoven gelegen tussen woonwijken; het locatieonderzoek werd enkel gevoerd op economische grond, ecologische en gezondheidsaspecten werden over het hoofd gezien. Uitbreiding van de verbrandingscapaciteit gaat in tegen de doelstelling van de Vlaamse overheid om restafval systematisch af te bouwen. De bouw van een grotere verbrandingsoven zal de wateroverlast in het stroombekken van de Grote Struisbeek en de Benedenvliet nog doen toenemen…
Om dit alles te realiseren is een ambitieus beleidskader nodig. Dit betekent o.a. dat de dienst ‘omgeving’ voldoende bemand moet zijn. Klimaatdoelstellingen, energietransitie, duurzaam bouwen, ruimtelijke beleid en duurzame mobiliteit zijn dermate verweven dat een goede organisatie zich opdringt om deze beleidsvisie gestalte te geven.
Om de bestaande wettelijke milieunormen consequent toe te passen, moeten de Europese normen en richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) richtinggevend zijn.
Afval
Slim omgaan met afval is een absolute noodzaak voor een klimaatvriendelijke gemeente. Als lokaal bestuur kunnen we daar een belangrijke rol in spelen.
Als bestuur kampen we met heel wat uitdagingen inzake afval. Daarbij denken we aan zwerfvuil, sluikstorten en een verhoging van het aandeel recyclage.
Met het Uitvoeringsplan voor Huishoudelijk Afval en Gelijkwaardig Bedrijfsafval tekende de Vlaamse overheid de krijtlijnen uit voor het afvalbeheer van 2016 tot 2022.
1. Afvalbeperking en –preventie
Afval voorkomen blijft de meest milieuvriendelijke keuze. Als gemeente staan we het dichtst bij de burger, de lokale ondernemer, de organisatoren van evenementen en de scholen.
Concrete voorstellen:
- Burger
- we verspreiden verder de gratis sticker om reclamedrukwerk te weigeren
- we stimuleren het thuiscomposteren, met de inschakeling van kringloopkrachten. Zij gaan bij de mensen thuis om hen wegwijs te maken in afvalarm tuinieren en begeleiden bv. ook de leerkrachten in de lagere school.
- we voeren een kippensubsidie in, om ook op die manier aan keukenafvalbeperking te doen
- Lokale ondernemers, handelaars en marktkramers
- we moedigen handelaars en marktkramers aan om af te zien van plastieken zakken en steunen de consument om verpakkingsvrij te winkelen. De gemeente voorziet in herbruikbare draagtassen met logo van de gemeente, als alternatief voor allerhande wegwergzakken
- we proberen ook voedselverspilling in te dijken (zie hoofdstuk ‘Voeding en Landbouw’)
- Organisatoren van evenementen
- we voeren een duurzaam, ecologisch evenementenbeleid. Bij grotere evenementen eisen we een afvalplan, als voorwaarde voor toelating Bij kleinere evenementen stellen we herkbruikbare bekers en afvaleilanden ter beschikking. Afvalarme evenementen maken kans op een tijdelijke projectsubsidie.
- Scholen
- In het schoolreglement nemen we op dat leerlingen enkel herbruikbare verpakking mogen meenemen voor het middagmaal. Het aanbod van gratis leidingwater blijft behouden.
2. Recycleren
Burgers aanmoedigen om zo weinig mogelijk afval te produceren is onze eerste prioriteit, recyclage de tweede.
- We stimuleren recyclage via tarifering
- We kiezen bij de huisvuilinzameling voor gedifferentieerde tarieven (Diftar). Zo wordt het principe ‘de vervuiler betaalt’ in de praktijk gebracht en wordt wie zorgvuldig sorteert en weinig afval produceert beloond.
- We stellen een bepaald aantal huisvuilzakken, of ophaalkrediet voor containers ter beschikking van maatschappelijk kwetsbare groepen.
- We optimaliseren bestaande recyclagemanieren
- door thuiscomposteren, het houden van kippen…
- door een eerlijke en duurzame textielinzameling
-
Collectieve recyclage door bedrijven
Het Uitvoeringsplan 2016-2022 voorziet dat lokale besturen proefprojecten kunnen opzetten rond de collectieve inzameling van selectieve fracties op een bedrijventerrein. In overleg met de uitbaters van een bedrijventerrein starten we een vlotte service op die voor milieuwinst en een efficiëntere logistiek zorgt.
3. Zwerfvuil & sluikstorten
Zwerfvuil en sluikstorten terugdringen blijft een grote uitdaging. Alleen een geïntegreerde aanpak werpt vruchten af. Dergelijke aanpak bestaat uit preventief sensibiliseren, curatief problemen oplossen en tot slot een (repressief) handhavingsbeleid voeren.
-
Preventief sensibiliseren
via het betrekken van de bevolking, het organiseren/ondersteunen van acties.- De gemeente blijft de zwerfvuilactie verder ondersteunen. Verenigingen en scholen krijgen via de MINA-raad (die de actie coördineert) de nodige uitrusting en een financiële ondersteuning.
- We voorzien de gemeentelijke gebouwen van een peukenopvang.
- Groen pleit ervoor om alle plastiek restverpakkingen te verzamelen in de PMD-zak. (De selectieve ophaling, zoals die 20 jaar gebeurt, levert nog altijd problemen op en bezorgt de gemeente extra opruimings- en verwerkingskosten.)
-
Curatief
Meer vuilnisbakken leiden niet altijd tot minder zwerfvuil. Sociale controle speelt een belangrijke rol.
-
Repressief
Helaas is een repressief optreden (via een GAS-boete…) dikwijls de enige manier om sluikstorten te beteugelen. Uitbaters zijn gehouden de omgeving van hun (eet)gelegenheid proper te houden en een vuilnisbak te plaatsen.
4. Afvalintercommunales als schakel in een circulaire economie
Groen wil zoveel mogelijk producten en grondstoffen hergebruiken en zo weinig mogelijk waardevol materiaal vernietigen. Afvalintercommunales kunnen de motor zijn in de overgang naar een circulaire economie. Volgende bestuursperiode is het contract met de intercommunale IGEAN aan hernieuwing toe. We nemen die gelegenheid te baat om onze circulaire ambities op te nemen in de visie en doelstellingen. Door lokaal in te zetten op overgang kunnen we de hogere overheid aansporen om voluit in te zetten op een overgang richting circulaire economie.
Concrete voorstellen:
- In de nieuwe beheersovereenkomst nemen we op dat de intercommunale een voortrekkersrol inneemt inzake de overgang naar een circulaire economie.
- Financiering door de gemeente gebeurt niet langer op basis van het verwerkte afval, maar wordt ook afhankelijk gemaakt van andere doelstellingen. Twee ervan kunnen zijn: het restafval verminderen en een deel van het afval terug inzetbaar maken.
(De ambities van het Uitvoeringsplan 2016-2020 gaan niet ver genoeg. We scherpen de doelstelling met betrekking tot de hoeveelheid restafval per inwoner/gemeente aan met 20%. Op die manier wil Groen een duidelijk kiezen voor een afvalarme, circulaire economie.) - Groen wil de samenwerkingsverbanden met de lokale kringloopwinkels vernieuwen en versterken.
- Afvalintercommunales spelen een belangrijke rol bij de verlenging, sluiting of totstandkoming van afvalverbrandingsovens. Groen blijft zich sterk verzetten tegen de vernieuwing, verlenging of uitbreiding van de ISVAG-verbrandingsinstallatie.